Puno e o lago Titicaca

Puno é a porta de entrada para coñecer o lago Titicaca, mais a cidade ten o seu encanto propio, especialmnte o seu porto e a zona peonil próxima á Praza de Armas. Tamén é un bo lugar para comprar artesanía peruana, sobre todo roupa de lá tecida a man polas xentes do lugar. Nós compramos chaquetas, calcetíns, gorros...todo a moi bo prezo...mais houbo que regatear coa paisana, por suposto. Gastronomicamente falando comentar que comimos "alpaca", un camélido peruano similar á "llama" que viste e alimenta á poboación local. Frito con allo está ben bo.

Puno

O lago Titicaca é o lago a máis altura do mundo (3.808 metros), ocupa unha superficie de 8.900 km2 e fai de fronteira entre Perú e Bolivia. Para coñecer algunha das súas illas dirixímonos ao porto de Puno e compramos dous boletos de ida e volta nun dos barcos empregados pola poboación local para desprazárense polo lago, e que paraba nas illas flotantes da tribu das e dos Uros e na illa Taquile. O bo de non acudir ás excursións organizadas é que podes compartir viaxe con lugareños e lugareñas (e coas súas mercadorías e gando), sempre dispostas/os a compartir as súas follas de coca, tan boas para combatir o "soroche" ou mal de altura (nós gostamos máis da infusión, coñecida como mate de coca, que do mascado). O negativo, que o barco é extramadamente lento...

Mate de coca

As illas flotantes dos Uros están construídas con capas superpostas de canas de "totora", un tipo de xunco acuático.Estas canas son empregadas tamén para construir casas, barcos e mesmo serven de alimento para os uros (a verdade é que non saben a nada). Resulta increíbel pensar que estas illas, nas que viven numerosas familias, mesmo flotan á deriva polo lago cando os fortes ventos azotan o lugar. A día de hoxe, as tribus dos uros, tradicionalmente adicadas á pesca e ao comercio da "totora", viven do turismo e da elaboración de produtos de artesanía para vender ás e aos turistas.

Compañeiros de viaxe polo lago

 A illa Taquile é u remanso de paz só alterado cando os barcos repletos de turistas atracan no seu peirao. As e os habitantes da illa, de fala quechua, manteñen un tipo de vida alleo por completo á modernidade e aferrado ás súas tradicións. Destaca a súa producción textil. Na praza principal existe un tenda cooperativa onde poder comprar diferentes prendas. Os restaurantes e hostais tamén funcioan de forma que beneficien ao conxunto da comunidade, abrindo alternativamente cun sistema rotativo para repartir ganancias. As vistas desde os diferentes camiños que percorren a illa son espectaculares.

Illa Taquile

A viaxe polo Perú vai tocando ao seu fin. A nosa próxima parada será a cidade de Cusco, desde onde achegarnos ao Val Sagrado dos Incas e ao mítico Machu Pichu, ponto final da nosa estadía no país.

Arequipa

A colonial Arequipa foi a seguinte parada na nosa viaxe polo chamado "camiño gringo", que leva de Lima a Machu Pichu. O traxecto en bus desde Paracas permite observar o impresionante deserto que comeza aquí e prolóngase xa en Chile, onde é coñecido como deserto de Atacama. A visión das enormes dunas xunto ao mar, antes de comezar a ascensión que leva a Arequipa, resulta espectacular. A cidade está rodeada por un entorno montañoso repleto de volcáns, muitos dos cais se ven paseando polo seu casco histórico, xa que están realmente perto. De feito, Arequipa, a segunda cidade máis poboada do Perú, ten sofrido numerosas erupcións volcánicas e terremotos.

Catedral

 A nosa visita non foi todo o completa que quixéramos, xa que un virus afectou á nosa saúde, debilitándonos e mermando as nosas forzas para percorrer a cidade e a súa contorna. O centro histórico de Arequipa conta con importantes exemplos de edificios coloniais construídos con rocha volcánica. Gostamos muito da Praza de Armas, do mosteiro de Santa Catalina e de mansións coloniais como a casa Moral.

Praza de Armas

Do noso hostal, o Arequipay Backpackers o Wayra Hostel, dicer que o estado das habitacións é lamentábel, os baños suxos e a parella de propietarios, que se van de progres cos hóspedes, uns explotadores que teñen a un rapaz indíxena a traballar 24 horas (limpa, fai o almorzo, fica na recepción pola noite...). Pola contra, a casona colonial que ocupa ten un potencial enorme, e as vistas do volcán Misti desde a azotea son alucinantes.

Vistas desde a terraza do noso hotel

O noso estado de saúde e a falta de tempo fixeron que non poideramos achegarnos ao Canón do Colca, o segundo canón máis grande do mundo, próximo a Arequipa. A contorna da cidade semella un bo lugar para realizar algún roteiro pola montaña, mais non foi posíbel.

Próxima parada: Puno e o Lago Titicaca...

Paracas: visita as illas Ballestas e sandboard

E despois da estadía na capital, tocaba ir a visitar ás illas Ballestas, tamén coñecidas como “as Galápagos dos pobres”. O campamento base, desde o que partir cara ás illas, ubicámolo na pequenísima e excesivamente tranquila aldea de Paracas.

Para ir até alá, escollimos os autobuses da compañía Cruz del Sur. Os autobuses, aos que se accede baixo un estricto protocolo de seguridade, son do máis confortábel. Até teñen wifi!!! Son un pouco máis caros que os de outras compañías pero a diferenza na calidade do servizo fai que pague a pena pagar un pouco máis.

A estación de autobuses está a 200 metros do hotel que reservamos, así que rapidamente acomodámonos e fumos reservar a excursión ás illas para o día seguinte.

A excursión dura aproximadamente dúas horas (media hora de viaxe para chegar, unha hora navegando entre as illas, e media hora para regresar a porto), e pódese escoller entre o turno das 08.00 ou das 12.00. Nós fumos madrugadoras e ás 07.30 xa estabamos no peirao listas para saír.

Candeeiro dos tres brazos

Antes de chegar ás illas o barco pasou polo famoso “Candeeiro de tres brazos”, tamén coñecido como Tridente ou Tres Cruzamentos, un xeoglifo de máis de 177 m. de longo e 54 m. de ancho (na súa base aparece un rectángulo de 20 por 14 m. onde hai unha gran focha central) cunha profundidade na area que flutúa entre os 10 e 60 cm. na actualidade. O vento foi cubrindo de area o que anteriormente se cre que eran sucos cunha profundidade dun metro aproximadamente, e en cuxo leito máis profundo descubriuse unha codia branco-amarelenta de composición cristalina, que fai supoñer que no pasado o candeeiro brillaba cos reflexos do Sol sobre a súa superficie, sendo moito máis definido e visíbel na distancia.

Segundo o guía que nos acompañou na singladura, ao Candeeiro relaciónaselle coas liñas de Nazca, a pesar de que a súa orientación non sinala na dirección destas liñas nin a outros lugares "sagrados". Tamén se asocia con traballos de colleita ou con accións de piratas como proba do seu paso por estas terras, aínda que tampouco se descarta que sexa un símbolo realizado a principios do século XIX cuxo propósito inicial foi o de orientar a navegantes e pescadores. Outros identifican a súa forma coa do "peiote", unha variedade de cacto do que se extrae por parte das/os indíxenas un potente alucinóxeno usado en rituais máxicos. Fálase tamén da representación dunha constelación: a Cruz do Sur. Pero o único realmente certo é que se descoñece con certeza cuales foron as súas orixes, tanto no que respecta ás persoas que o contruiron, as datas, e por suposto, ao seu significado e a súa verdadeira utilidade.

O que parece certo, tanto a súa estratéxica situación coma as súas enormes proporcións, é a intención por parte das persoas que o fixeron de que fose visto desde grandes distancias (din que con tempo despexado é perfectamente visible a 20 km. da costa), destacando especialmente a súa contemplación desde o mar, pero sobre todo desde o aire.

A pouco de pasar polo Candeeiro, chegamos ás illas Ballestas e o primeiro que nos chamou a atención non foron ás miles de aves que habitan estas illas, senón o indescriptíbel cheiro do guano. Guano é unha palabra que provén do quechua "wanu" e é o nome que se lle dá aos excrementos das aves mariñas do guanay, o piqueiro e o mascato, coñecido tamén como pelicano. O guano das aves é utilizado como aboamento eficaz na agricultura debido aos seus altos niveis de nitróxeno e fósforo. Ademais a súa materia orgánica mellora a estrutura do chan. O guano é unha importante fonte de ingresos para a poboación local, que vive durante seis meses nas illas para a recolección do mesmo. Esta recolección faise cada seis anos, e un dos principais importadores do guano é Inglaterra, segundo ás explicacións do guía. 

Pingüinos de Humboldt, pelicanos e outras aves

Pero supoñemos que moito máis interesante que esta anecdótica descripción do guano é falarmos das illas. Pois ben, as illas Ballestas son un grupo de pequenas illas compostas por formacións rochosas onde se encontra unha importante fauna mariña con aves guaneras como o guanay, o piqueiro e o gabián. Tamén se poden apreciar pelícanos, pingüíns peruanos en perigo de extinción, e dúas variedades de lobos mariños (lobos finos e lobos chuscos). Os lobos estaban case todos a durmir, xa que parece que gostan máis da noite… Inda así, algún había desperto, e foi toda unha experiencia velos no seu hábitat natural, e non nos zoos!

Ás 10.30 estabamos de volta, con todo o día por diante e sen nada que facer. O autobus para o seguinte destino (Arequipa) saía ao día seguinte, así que dispoñíamos de dez horas para organizar unha excursión que debía ter un obxectivo claro: baixar unha enorme duna nunha táboa de sanboard (algo así como o snowboard sobre areia)!!.

Sandboarding

A opción máis factíbel parecía ir até Huacachina, unha vila famosa polas súas enormes dunas, a uns 74 km de Paracas. A pesar de estar non demasiado lonxe, a viaxe era un tanto complicada, xa que precisabamos cambiar até tres veces de autobús, e os horarios non eran moi compatíbeis. Mais o simpático rapaz que traballa na oficina onde contratamos o tour ás illas Ballestas, díxonos que tiñamos unha opción máis económica e cómoda de facer sandboard a quince minutos en coche de Paracas.

Surfeando as dunas en 4x4

Aceptamos, e ás 16.00 comezou a aventura. O guía e conductor que nos viu recoller foi super riquiño, e tivemos a sorte de ir sen compañía na excursión. 

A sensación de baixar as xigantescas dunas co 4x4 foi incríbel, moito mellor que ir nunha montaña rusa.  E isto, combinado co sandboarding fixo que a excursión fora inolvidábel. O guía levounos a varias dunas onde poder practicar o sandboard. A primeira baixada foi un pouco complicada, xa que a posición para baixar é moi diferente a do snow, e a táboa clavábase moito. As seguintes baixadas foron moitísimo mellores, e a verdade é que chegou a pouco (para aquelas/es que se pregunten se cambiaría o sandboarding polo snow…pois que sepan que “ni hablar”! O sandboard está moi ben, pero acabo de comprar táboa nova de snow, e non o cambio por nada do mundo).

Inca Kola

En canto a gastronomía, Paracas cumpriu de lonxe coas nosas expectativas, inda que non foi nada barato. Todo está orientado ao turista e resultou difícil atopar sitios económicos. Paracas resultou ser un ponto moi interesante para a experimentación gastronómica: probamos a famosa Inca Kola (un refresco moi apreciado en Perú con sabor a golosina ou algo semellante propiedade de Coca Cola),e repetimos o ceviche e o famoso Pisco Sour!!

Lima

Chegamos a Lima tarde, perto das 23h. Ao termos reserva hotelera no barrio de Miraflores, tivemos que tomar un taxi desde o aeroporto até o noso hostal. Ao chegarmos, os problemas habituais…que non aparecía a reserva, que estaban completos…ao final hospedáronnos noutro hotel da cadea perto de onde nos correspondería. O cuarto estaba suxo e o hotel era do pior que levamos visto. Por sorte ao día seguinte voltamos ao hotel orixinal, nun cuarto limpo e con balcón cara o Parque Kennedy, nun bonito edificio con aires coloniais. A reserva incluía almorzo na terraza dun bar cercano. O barrio de Miraflores, xunto co de San Isidro e Barranco, conforman os barrios da clase alta peruana. Son unha illa de xente “branca” no oceáno crioulo e indíxena do Perú. A pesares de ter a sensación de viver nun burbulla, son un bo lugar para hospedarse na capital, tanto pola súa situación (perto do mar e a 15 minutos en autobús do centro) como pola seguridade.

Barrio de Miraflores

 Miraflores é un barrio residencial repleto de bares, restaurantes, librarías, tendas, etc. Ademais, as vistas do mar e das praias (non as visitamos ao non acompañar o tempo) desde os seus acantilados son impresionates, e alberga as ruinas de Huaca Pucllana. Nós percorrimos o seu malecón, visitando os parques Faro, Raimondi, do Amor e Salazar. O barrio celebrou nas datas unha feira do libro, cheiramos mais non compramos nada, os prezos eran moi elevados.

A 15 minutos a pé do noso hostal, atópanse as moi recomendábeis ruinas preincaicas de Huaca Pucllana, coa súa enorme pirámide de adobe desde a cal a cultura dos limas adoraba ao deus mar. Só é posíbel entrar con visita guiada. O noso guía foi formidábel: explicacións interesantes, amplos coñecementos…mesmo coñecía Galiza e a existencia do noso idioma. No recinto consérvase unha parella dunha peculiar raza peruana de cans sen pelaxe, e cunha altísima temperatura corporal, que eran empregados polos antigos  moradores e moradoras da Huaca Pucllana (huaca=recinto sagrado) para quentarse.

Cans na Huaca Pucllana

 O centro de Lima é un espectacular e enorme exemplo da arquitectura colonial. Mágoa que a zona non sexa moi segura. En canto escurece convén liscar, polo que paga a pena madrugar e realizar a visita á luz do día. A nós fíxosenos de noite e tivemos que marchar sen ver algún recuncho como a Praza de San Martín. No centro da cidade visitamos a Praza de Armas, o Mosteiro de San Francisco, a Praza Bolívar (onde coñecimos o interesante Museo da Inquisición e o Congreso peruano) e a zona do paseo e praza Grau. Fixemos o percorrido de vagar, parando tomar algo nos cafés, descansando nas prazas…Fixemos tamén unha parada para visitar o Museo da Historia da Literatura Peruana, situado na Estación dos Desamparados.

Praza de Armas

 Lima é un dos paraísos gastronómicos de Latinoamérica. Nós, coas nosas obvias limitacións económicas, adentrámonos á nosa maneira na cociña peruana. No tocante as carnes, destacaremos os moi valorados anticuchos. Comímolos de corazón de vaca formando parte dunha parrillada para dos con carne de vaca, porco, chourizo, morcilla, patacas e varios mollos para acompañar. A verdade é que o corazoón de vaca á grella está tremendo. Un dos pratos máis recoñecidos do país é o cebiche, pescado ou marisco crú mariando con lima, chile e cebola. Outra variedade é o tiradito, a mesma preparación mais con outro corte. Para probar este manxar dirixímonos ao restaurante “La Choza Náutica”, no centro de Lima. Ademais de comer de marabilla fomos atendidos por un camareiro moi interesado na música española dos anos oitenta de onda punk (Alaska, Aviador Dro, Derribos Arias, Parálisis Permanente, etc). Un tipo moi simpático. Respecto á bebida, nada mellor que o pisco sour, cóctel a base de pisco (augardente local), clara de ovo, zume de limón xarope, xeo picado e angostura…unha delicia!...sempre tomamos pisco sour a modo de aperitivo previo ao xantar ou a cea.

Cebiches

 Gostamos moito de Lima, mais o noso tempo no Perú é limitado e temos que arrancar cara a nosa próxima visita, Paracas, famosa polas súas dunas de area e polas Illas Ballestas...

México DF

Após superar numerosas peripecias, dimos chegado a México DF. Aos problemas coa VISA norteamericana relatados no post anterior houbo que engadir que a compañía coa que voábamos, American Airlines, non deu topado a nosa reserva até minutos antes de fechar o embarque. E para darlle máis emoción, no noso transfer en Chicago, case ficamos en terra ao ter que pasar un control especial por mor da “puñetera” VISA.

No avión de Chicago a México DF (unha auténtica tartana), xa se respira ambiente latino, señores cos típicos chapeus mexicanos, mulleres con centos de bultos que non dan entrado nos compartimentos…

O noso hotel, o Hostal Catedral, resultou ser un lugar agradábel e limpo (cecais con algo de ruido nocturno de máis). O mellor de todo é a súa localización, xusto detrás da Catedral e da Praza do Zócalo. As terrazas con vistas a esta praza nas que descansar, o seu bar na azotea con comida de primeira e os seus almorzos tipo buffet fan deste hostal un lugar que recomendamos para ficar en México DF por poucos cartos.

Zócalo

Dado o limitado do noso tempo na cidade polos problemas co noso paso polos EEUU, tivemos que priorizar os lugares que visitar. Após instalarnos, dirixímonos a pasear polas rúas comerciais próximas de Francisco Madero e 5 de Mayo, que unen a Praza do Zócalo coa Alameda Central e o Palacio de Bella Artes. Neste paseo atopámonos cuns rapaces que estaban a rapear na rúa. Eran moi bos, dando uns recitais de beat box incríbeis, mais non parecían despertar muito entusiasmo entre os e as transeuntes. A cultura hip-hop ten unha presenza importante nas rúas da capital mexicana. Outro día asistimos a un espectáculo de breakdance impresionante nun recuncho do Zócalo.

Adicamos unha mañá a visitar o museo de Frida Kahlo, sito na casa azul na que Frida conviviu con Diego Rivera e pola que pasaron tantas personalidades do mundo da arte, da política ou intelectuais. O museo, sendo pequecho, resulta interesante, cunha xeitosa selección da obra da artista. A casa, en torno a un agradábel patio, é preciosa.

Casa Museo de Frida Kahlo

Após visitarmos o museo de Frida dirixímonos ao de Diego Rivera Anahuacalli. O edificio, diseñado polo propio autor (finou antes de terse rematado) para que fose a súa casa, estudo e tumba, é unha espectacular piramide construida con pedra volcánica. O museo alberga parte da enorme colección de arte precolombina de Rivera, máis de 3.000 pezas, ademais de bosquexos e obras do artista. A finca onde se ubica o edificio, con variedades de flora e fauna local, é un espazo verde con moito potencial. Mágoa que as autoridades e a fundación que dirixe o museo non lle outorguen a atención que merecen tanto o lugar, como a figura do polifacético artista. As salas están invadidas por excéntricas obras de arte contemporánea que ocultan e desvirtuan o espazo museístico orixinal, facendo que mesmo parte da obra e dos obxectos persoais de Rivera sexan trasladados a un faiado para deixar espazo “a novos artistas”. Ademais preténdese acometer unha reforma do edificio que anulará un dos espazos que dotaban de equilibrio arquitectónico e artístico á  súa construcción. Durante a nosa visita, o guia queixouse amargamente desta situación. Dicer que no percorrido só estabamos catro persoas: unha parella de profesores mexicanos, que nos fixeron aprender moito da historia, tradición, e situación politico-social do pais, e nós.

Os museos de Frida e Diego están en Coyoacán, un bohemio barrio con rúas estreitas, bonitas prazas, cafés, postos de artesanía, e numerosa presenza de artistas. No medio da praza principal instalouse unha acampada de indignadas/os mexicanas/os. Sentámonos un anaco a escoitar unha das súas asembleias, concretamente trataba a problemática do transporte público na capital e os intereses especulátivos asociados á construcción de novas autovias. As intervencións foron moi críticas co goberno local, en mans da esquerda institucional, o PRD.

En Coyoacán visitamos tamén o parque de Frida Kahlo, un agradábel lugar onde puidemos asistir a un ensaio dunha compañía de danza local, e falamos tamén con familiares dun grupo de estudantes méxicanos asasinados por un bombardeo do exército colombiano cando visitaban un campamento das FARC no Ecuador. As familias, que tiñan un posto informativo no parque, solicitaban protección ao goberno mexicano para a única supervivente do bombardeo, hoxe na clandestinidade, ao recair sobre ela unha orde internacional de detención por participar en supostas actividades terroristas.

Deunos a impresión que o goberno mexicano, coa excusa da loita contra o narcotráfico e a inseguiridade cidadá, está a instalar un estado de excepción contra todo o que altere a orde estabelecida. Son frecuentes os asasinatos de estudantes de esquerdas, membros de movementos sociais, labregas e labregos defensoras/es da terra, etc., a mans das forzas de seguridade do Estado ou de grupos “irregulares ou paramilitares”.

A verdade é que ler os xornais mexicanos é arrepiante. Abundan os espeluznates e numerosos feminicidios nas portadas dos xornais, tiroteos, asasinatos… A pesar da gravidade dos caso, e da violencia que se vive, os xornais son tremendamente sensacionalistas, empregando nas portadas fotos dramáticas do “cadaver do día”.

Respecto ao tema da seguridade, comentar que nos non tivemos problema algún, si ben tomamos as lóxicas medidas de prevención, como non pasear polas noites por barrios problemáticos ou cousas así. Nos lugares turísticos, a presenza policial (armada e con chaleques antibalas), é impresionante.

Volvendo a nosa estadía, dicer que na zona centro percorrimos, a maiores do Zócalo e a Alameda, a Praza das Tres Culturas, a Praza de Garibaldi (cos seus centos de mariachis), e as rúas entorno á Praza de Santo Domingo (nas que atopamos un enorme “feirón”)

Desde a cidade desprazámonos en autobús para coñecer Teotihuacán, a visita arqueolóxica por excelencia do país , e que foi unha das cidades prehispánicas máis importantes de América. As dimensións do recinto son increíbeis, e as vistas desde o alto das súas enormes Pirámides son espectaculares.

Día de Muertos/as

Para completar a nosa experiencia en México DF temos que facer referencia á celebración do “Día de Muertos”, coincidente coa nosa estadía na cidade. Os preparativos da celebración son sorprendentes, as rúas engalánanse con calaveras e esqueletes, as casas e edificios públicos énchense de ofrendas, unha especie de altares onde se ofrecen alimentos ou presentes ás persoas finadas (moi bonita a adicada a Diego Rivera no seu museo). As persoas vivas agasallan a familiares e amizades mortas neste día, e mesmo van xantar ás tumbas dos cemiterios. Resulta moi entretido visitar os mercados e observar como familias enteiras fan compras de diversos obxectos relacionados coa morte para celebrar unha data tan sinalada.

Como curiosidade da nosa estancia en México DF, dicer que unha noite, ao noso regreso ao hostal, atopámonos cun concerto de Pablo Milanés no Zócalo, unha actividade de balde coa que non contábamos.

Gostamos de todo o que probamos da gastronomía mexicana: quesadillas, tacos, enchiladas, nachos, guacamole, carne arrachera…Unha boa solución para comer por pouco diñeiro e dirixirse a un mercado e xantar nun dos postos de “comidas corridas” (os nosos menús do día). No mercado de Coyoacán comimos dúas cremas de queixo, dous pratos de arroz con mole, tortitas con guacamole e verduras, unha de tacos e unha de quesadillas, con auga de frutas para beber…todo por catro euros!.

Ficamos encantados da nosa breve visita a México DF, e agardamos poder voltar no futuro para coñecermos mellor e máis en profundidade a cidade e outros lugares do fascinante estado mexicano.

Próxima parada…Perú.

Beijing

 Chegamos a Beijing sen nada reservado para durmir. As dúas referencias que tiñamos resultaron ser demasiado caras, e deunos noite sen hotel e coas mochilas ao lombo. Finalmente, reservamos on-line un hotel nunha das zonas de hutongs ao norte do centro da cidade. Os hutongs son estreitos e escuros calexóns con destartaladas vivendas (muitas das cais non contan con baños), e que forman interminábeis laberintos onde vive unha parte importante dos e das habitantes da capital. Non foi doado atopar o hotel, xa que nen a veciñanza nen a policía do lugar coñecían a súa localización (en Beijing existen uns 2.000 hutongs). A pesares de ter que percorrer calexas realmente humildes, a sensación de seguridade foi, como en toda Asia, total. Ao chegarmos ao hotel resultou que non dispoñían de habitacións do tipo das que reserváramos. No seu lugar ofrecéronnos un cuarto sen baño en moi mal estado situado no 4º andar, onde viven varias persoas chinesas. Como eran xa ben tarde e o prezo da habitación resultaba moi económico, aceptamos. Compartir “vida” cos noso veciños e veciñas foi toda unha experiencia. Fuman polos pasillos, cuspen no chan, os baños cheiran a mexo dunha forma tan intensa que produce “arcadas”.

O primeiro día visitamos as zonas próximas ao noso hotel, concretamente as torres do tambor e da campá, e a zona dos lagos e o parque de Jingshan, desde o que se pode gozar dunha excelente vista panorámica da Cidade Prohibida. Fomos paseando a rente do foso da Cidade Prohibida até chegarmos ao precioso parque de Zhongshan. Unha vez atravesado este parque, atopámonos de fronte co inmenso espazo empredrado que ocupa a Praza de Tiananmen, a praza pública máis grande do mundo, ponto final a este día e comezo do seguinte, onde coñecimos diversos edificios da mesma e visitamos a veciña Cidade Prohibida.

Para poder acceder ao Mausoleo do Presidente Mao tivemos que facer unha cola de tres horas. Milleiros de chineses e chinesas ansiosos por ver o corpo momificado do gran timonel forman un caos no que intentar colarse e empurrar ao de diante é o habitual. Poucos son os turistas occidentais que visitan este lugar. Xa dentro do recinto, o percorrido “en fila india” leva a unha gran sala homenaxe ao histórico lider comunista, para pasar a unha máis pequecha onde se atopa o seu corpo momificado, cunha cabeza tan iluminada que fai dubidar da autenticidade do corpo (semella un boneco, con todos os respectos, tal cual un “gusiluz”). A visita non leva máis de cinco minutos. Na Praza de Tiananmen, onde está o mausoleo, coñecimos tamén o Gran Salón do Pobo, sede dos congresos do Partido Comunista Chinés, cun auditorio coroado por unha impresionante estrela vermella na súa cúpula. Detrás deste edificio, e rodeado dun tranquilo parque e unha lagoa artificial, atópase o Gran Teatro Nacional, un moderno edificio construído en titanio e cristal que semella un ovni e que pon o contrapunto á monumentalidade da Praza de Tiananmen.

Porta Celestial

Após cruzaren a Porta Celestial, co seu enorme retrato de Mao, dirixímonos á entrada da Cidade Prohibida, morada das dinastías de emperadores Ming e Quing. O recinto é enorme, e visitalo require tempo. Nós tivemos un problema engadido, xa que ao estar en fin de semana, estaba plagado de turistas locais. Tomámonos a visita con calma, sen agobios por se algo ficaba sen ver. Deambulamos por xardíns e pavillóns sen un itinerario marcado e fuxindo no posíbel das aglomeracións de xente.

Adicamos un día completo a visitar o Palacio de Verán, o antigo lugar de recreo da corte imperial. Trátase dun enorme parque, en torno ao lago Kunming, repleto de templos, xardíns, pavillóns,canais, roteiros…un lugar incríbel onde perderse, pasear e gozar da natureza. De facto, foi a visita da que máis gostamos en Beijing (a pesares de non ter tempo suficiente para completala ao vir a noite).

A Cidade Prohibida

De entre a oferta de galerías de arte da cidade, escollimos coñecer a chamada Factory 798, un enorme complexo de fábricas abandonadas e recuperadas agora pola comunidade artística local. Pasear  por ela resuta tremendamente interesante, cunha gran cantidade  de galerías, tendas e cafés nos que pasamos unha agradábel tarde.

Ricos escorpións que probamos nun mercadillo

Gastronomicamente falando contar que probamos o famoso pato pekín, servido con prebe, cebolas e tortas. Cortan diante das e dos clientes o pato en lascas, e con elas tes que facer paquetiños empregando as tortiñas, as cebolas e o mollo. Comimos tamén en diferentes postos de comida na rúa. Unha das cousas máis curiosas dos mesmos son a súa oferta de iogurtes en tarros de cristal, que están boísimos. Hai que tomar o iogurte diante do paisano ou paisana do “puestito”, xa que hai que entregar o tarro ao final.

Visita obrigada desde a capital é achegarse a algúns dos tramos da Gran Muralla. Nós decidímonos polo de Mutinyu, menos turístico que o máis coñecido de Badaling. A maioría dos e das turistas chegan á muralla en grupos organizados, mais resulta ben doado facelo por conta propia. Tivemos que coller un autobús até unha vila cercana, e alí negociar cunha das furgonetas privadas que desde alí realizan o traxecto á muralla. Negociamos un moi bo prezo para nós máis para tres turistas máis, unha parella francesa e un basco de mediana idade que viaxaba só e co que fixemos boas migas. Ficaron agradecidos pola nosa arte no “regateo”. Para voltar, montamos nun bus directo desde Mutinyu a Beijing que atopamos sen agardalo. Estivemos cinco horas percorrendo a muralla. A grandiosidade da muralla e o entorno natural da mesma son impresionantes, e nesta época do ano as tonalidades marróns das árbores son preciosas. Pasamos un bo día na muralla, e metímonos unha boa camiñada.

A Gran Muralla China

En claro contraste coa Gran Muralla, contar que visitamos tamén as futuristas instalacións deportivas que albergaron as olimpiadas de Beijing 2008. Tanto o Estadio Olímpico como a Piscina son increíbeis, si ben non entramos porque as entradas son caras. Como poderedes imaxinar, as dimensións da Cidade Olímpica son enormes.

A nosa estadía  na capital chinesa demorouse máis da conta, xa que o dispoñérennos a embarcar no voo que nos tiña que levar a México DF vía Chicago enterámonos de que un de nós (Manu) non tiña permiso para pisar “chan estadounidense”. O problema é que descoñeciamos que houbera que formalizar un permiso para estar en tránsito nun aeroporto dos EEUU sendo cidaddáns da UE. Pilar tiña o permiso de estadía nos EEUU (chamado ESTA) ao ter estado en Nova Iorque o pasado ano por traballo (os cidadáns da UE non precisan VISA, e este permiso ten unha validez de dous anos). Ao intentar formalizar dito permiso no último momento por internet, as autoridades norteamericanas denegárono, facéndo que perdéramos o voo e obrigándonos a acudir á embaixada dos EEUU en Beijing para obter unha VISA. Finalmente, despois de gastar muitos cartos, perder días da viaxe, pasar por un proceso burocrático interminábel e esgotador, asistir a unha entrevista persoal con funcionariado da embaixada, cubrir un enorme formulario con innumerábeis datos persoais e preguntas do tipo ten participado vostede en actividades antiamericanas?, conseguimos a VISA e poidemos marchar da China após tres días de trámites.

Xi'an e os Guerreiros de Terracota

Para chegarmos a Xi’an desde Pingyao en tren, vivimos unha desas experiencias inesquecíbeis que agochan este tipo de viaxes. Ao estaren esgostados os billetes en litera, tivemos que viaxar nos vagóns xerais con asentos duros. Éramos conscientes, por outras experiencias en Asia, do que podía suceder na viaxe. Mais as nosas peores expectativas pronto se viron superadas. Os billetes en cuestión non teñen asento reservado (chamámoslle asento a un banco), polo que hai que pelexalo cando subes ao vagón. Nós perdimos a batalla e o primeiro tramo da viaxe (a viaxe de Pingyao a Xi’an ten unha duración de dez horas) fixémola de pé. No vagón, o cheiro era nauseabundo, unha mistura entre suor rancio, lixo orgánico e tabaco. Polo menos finalmente puidemos sentar despois dun par de paradas.

Nos trenes chineses fúmase, cómense, e tíranse pipas e outros restos de comida no chan… todo un exemplo da solidaridade entre viaxeiras/os, de cidadanía e de civismo.

Xi’an, antigo punto de partida e chegada da ruta da seda, e capital de varias dinastias chinesas en diferentes periodos, é hoxe unha enorme cidade de máis de tres millóns de habitantes, se ben conserva parte do seu encanto pasado nomeadamente coas súas impoñentes murallas e o seu barrio musulmano. E na súa contorna, alberga o famoso Exército de Guerreiros de Terracota e as tumbas imperiais.

O noso hotel en Xi’an foi un “remanso de paz”, despois dunha viaxe tan axitada. A pesares de ter reservado dúas camas nun cuarto compartido non apareceu ninguén  por alí até o último momento, no que chegaron dúas rapazas españolas ao cuarto. O edifício do hotel é espectacular con diferentes patios interiores, sofas onde descansar e botar un pitillo, e un bar cunha cociña excelente.

Do que máis gostamos na cidade foi do barrio musulmano, coas súas rúas ateigadas de “puestitos” de comida, e as típicas tendas de produtos de imitación. Comimos un típico prato a base de cordeiro de Xi’an, noodles feitos ao momento, e varias sobremesas musulmanas. Faltounos por probar a sopa con pan…o estómago xa non daba para máis!

Ao non contarmos con demasiado tempo en Xi’an, e ter algo de cansanzo e preguiza, decidimos visitar o Exercito dos Guerreiros de Terracota a través dunha excursión organizada desde o noso hotel. A verdade é que costa imaxinarse un exército soterrado a tamaño real, con miles de soldados, carros e cabalos. Este achado arqueolóxico descuberto recentemente (1974) aínda está por descubrir na súa totalidade, incluíndo as tumbas reais próximas ao mesmo. As dimensións do recinto impresionan, e si ben na segunda e terceira fosa que se visitan non son muitos os guerreiros que se poden ver, a primeira das fosas alberga 5.000 guerreiros aliñados en formación de batalla, unha imaxe realmente impactante. Ao longo dos espazos accesíbeis para as persoas visitantes existen distintas vitrinas onde poder ollar de perto figuras de guerreiros perfectamente restauradas. Nós gostamos muito desta visita, e tamén do económico xantar con variedade de pratos tradicionais incluído no noso tour.