Cuzco, Cusco ou Q'osqo...

 Cusco,a que noutra época foi a centro do poderoso Imperio Inca, é hoxe un destino turístico internacional de primeira orde, parada obrigada desde onde organizar a excursión a Machu Picchu.

Cusco

A cidade e a súa contorna contan con innumerábeis atractivos para ser visitada, como os xacementos arqueolóxicos ou diferentes pontos de interese relixoso, mais o abusivo dos prezos das entradas impedíronnos visitar moitos deles. Por outro lado, pasear por esta monumental cidade, a máis antiga do continente permanentemente habitada, e situada a 3.300 metros de altura, resulta toda unha experiencia en sí mesma.

Catedral de Cusco

Bandeira de Cusco, e ao fondo a praza do "Regocijo"

O centro histórico exténdese entre a praza de Armas, a praza do Regocijo e a praza de San Francisco, tres espazos amplos e maxestuosos en torno aos cais discurren estreitas rúas e enormes murallas incas, e que fan de Cusco unha auténtica cidade-museo pola que non nos cansamos de pasear.

Cuy

Dous dos lugares dos que máis gostamos en Cusco foron o barrio de San Blas e o Mercado Central. San Blas é o barrio bohemio da cidade. Situado no alto dunha empinada costa, a súa animada praza principal estaba chea de postos de artesanía, hippies, e bares. Lembrounos ao Albahicín granadino. O mercado Central, perto da estación de tren de San Pedro, é todo un espectáculo: postos de zumes, de comida típica local...mesmo se pode comprar, de botarlle valor, "cuy" (conejillo de indias), que semella máis unha rata que outra cousa. Nesta zona, algo afastada do centro histórico, pódense atopar restaurantes con menus a metade do prezo dos que ofertan os lugares máis turísticos.

Visitamos tamén o museo do chocolate, e máis curiosa foi a visita ao museo da coca. Na súa tenda compramos diversos produtos derivados deste cultivo, como caramelos ou infusións. O debate en torno ao cultivo da coca está moi de actualidade no Perú ante a chegada ao poder dun goberno que se presupón contrario á política de erradicación e subsitución de cultivos auspiciada polos EEUU (por certo, os primeiros consumidores do seu derivado, a cocaína, no mundo). A administración Humala, no poder en grande medida polo apoio dos produtores cocaleiros, un dos cais mesmo é o responsábel do departamento encargado da cuestión, non aboliu os acordos para a erradicación e sustitución dos cultivos. Esta situación está a levar a graves conflictos con sectores labregos que ven reducidos notabelmente os seus ingresos coa posta en marcha destas actuacións (os cultivos alternativos son menos rendíbeis que a folla de coca), e que agardaban do novo goberno unha aposta como a boliviana, que baixo a máxima "coca si, cocaina non" derogou os acordos de erradicación e incrementou cultivos presionando na comunidade internacional para que a folla de coca sexa eliminada das sustancias prohibidas, buscando usos alternativos e legais para que os produtos derivados do cultivo podan ser exportados.

O asunto da coca é paradigmático da situación do goberno do presidente Ollanta Humala. A nosa viaxe polo Perú coincidiu cos 100 días no poder do novo presidente. O seu goberno, progresista, de corte reformista e nacionalista, semella estar nunha situación de indefinición política. Pola dereita, está a ser presionado polos tradicionais grupos ultraconservadores peruanos, contarios a calquera fórmula de redistribución da riqueza, e que desde os numerosos medios de comunicación que contralan están a levar a cabo unha dura campaña de acoso e desprestixio que mesmo alcanza tintes golpistas. Na esquerda, muitos dos sectores que conformaron a base social que levou a Humala ao poder, vense decepcionados polo continuismismo no económico e pola falta de reformas profundas. Resultando innegábeis os avances no plano social que se están a producir, a falta de transformacións de fondo calado (ou o seu anuncio) amenaza ao goberno coa perda dos seus apoios na esquerda máis tradicional e no agro.

Nunha entrevista emitida pola televisión co gaio dos 100 días de mandato, o presidente facía esforzos por tranquilizar aos periodistas presentándose como defensor de valores tradicionais como a familia, afastándose de posicións "extremistas de esquerdas", afirmando que non está na axenda do seu goberno reformar a cosntitución vixente (elaborada durante os gobernos de Fuyimori), e tentando restar importancia a que un dos seus vicepresidentes esté inmerso nun suposto caso de corrupción (non o pode cesar xa que o cargo é elexíbel pola cidadanía, como o do presidente). En fin, temas complexos que vamos deixar aquí, xa que tampouco temos a información necesaria para os valorar, nen este tipo de reflexións son o motivo deste blog....

O noso hotel en Cusco, o Walkon Inn, resultou ser un tranquilo lugar perto da praza de Armas, con fantásticas vistas da cidade desde o seu comedor. O persoal foi moi amábel. A primeira noite, ao chegarmos as catro e media da maña, deixaronos "durmir" en dous sofas do patio sen cobrarnos. Bo detalle, xa que andar de noite por Cusco con todas as pertenencias non é moi recomendábel. Neste hostal permanecimos nas nosas dúas paradas na cidade, xa que desde Cusco partimos cara o Val Sagrado e as ruinas do Machu Picchu (dicer que no hotel puidemos deixar as nosas mochilas e así so viaxar co fundamental para dous días de grandes camiñatas),  mais isto xa forma parte da seguinte entrada.